Co emocje mają wspólnego z uzależnieniem?
Zacznę może od definicji emocji i po co nam są one potrzebne ,zarówno te przyjemne i nieprzyjemne.
Emocja jest stanem psychologicznym nawiązującym do wydarzenia, przeważnie zachodzącego w świecie zewnętrznym, ale czasami również w umyśle, które jest dla nas ważne, ma dla nas znaczenie (Nico Frijda, 2007). Emocja jasno pokazuje nam, że jednym z centralnych składników emocji jest wewnętrzne doświadczenie, stan będący odbiciem obecnego kontekstu, ważnego z punktu widzenia celów danej osoby (Lazarus, 1991).
Emocje są nieodłączną częścią naszego życia i pełnią wiele ważnych funkcji. Są naszymi wewnętrznymi doświadczeniami i stanami, które pojawiają się w odpowiedzi na różne wydarzenia i to, jak je interpretujemy.
Emocje nam są potrzebne, ponieważ:
Dodają energii lub sprawiają, że ją tracimy: Emocje mogą nas motywować do działania lub skłaniać do wycofania się z pewnych sytuacji.
Pozwalają unikać zagrożeń i chronić się: Na przykład, strach może nas ostrzegać przed niebezpieczeństwem i pomagać w podjęciu decyzji o uniknięciu ryzyka.
Informują o tym, co jest dla nas ważne: Emocje sygnalizują, czego potrzebujemy i co cenimy.
Modyfikowane przez wychowanie: W toku życia sposób, w jaki przeżywamy emocje, może być kształtowany przez nasze doświadczenia i wychowanie.
Emocje są zatem kluczowym elementem naszej psychiki, wpływającym na nasze zachowania, decyzje i ogólne samopoczucie. Pozwalają nam lepiej zrozumieć siebie i innych, a także są ważnym komponentem w budowaniu relacji międzyludzkich.
Emocje odgrywają znaczącą rolę w uzależnieniach. Osoby uzależnione często sięgają po używki, aby regulować swoje emocje, takie jak ucieczka od problemów, nieprzyjemnych doświadczeń, a czasem także wzmocnienie radości i ekscytacji. Uzależnienia mogą być konsekwencją różnych emocji, głównie negatywnych, takich jak smutek, złość, lęki, a w dzisiejszych czasach coraz częściej stres. To próby ucieczki od trudności życia codziennego, problemów w pracy czy w związku.
Nałogowe regulowanie emocji jest formą uzależnienia i wymaga specjalistycznego leczenia. Terapia jest kluczowym krokiem w radzeniu sobie z tym problemem. Praca terapeutyczna może skupiać się na przekonaniach osób z uzależnieniem, zmieniając sposób, w jaki odczuwają i wyrażają emocje, oraz pomagając w rozwijaniu strategii konstruktywnego radzenia sobie z emocjami.
Mechanizm nałogowego regulowania uczuć jest procesem, w którym osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol czy narkotyki, używają tych substancji do manipulowania swoimi emocjami i stanami emocjonalnymi. Osoby te często sięgają po używki w celu poprawienia samopoczucia lub uniknięcia nieprzyjemnych stanów psychicznych, takich jak napięcie, stres, niepokój, lęk, strach, czy objawy zespołu odstawiennego.
W mechanizmie nałogowego regulowania uczuć, regulowanie emocji następuje w sposób nałogowy, czyli za pomocą substancji psychoaktywnej. Chemiczne manipulowanie nastrojem występuje najczęściej w dwóch sytuacjach: kiedy celem jest poprawienie własnego samopoczucia lub chęć uniknięcia nieprzyjemnego stanu psychicznego. Osoby uzależnione traktują używkę jako środek samoleczący, który poprawia nastrój i niweluje nieprzyjemne odczucia płynące z ciała oraz psychiki.
Znoszenie trudnych emocji jest dla osób uzależnionych wyjątkowym wyzwaniem ze względu na zwiększoną nadwrażliwość na bodźce. Osoby uzależnione są bardziej podatne na pojawienie się intensywnych emocji w odpowiedzi na różne zdarzenia życiowe i stany psychofizyczne.
Co zamiast subtancji psychoaktywnej ?
Ćwiczenie uważności :Pozwalają na obserwowanie swoich emocji bez oceniania ich, co może pomóc w ich akceptacji i zmniejszeniu ich intensywności.
Techniki relaksacyjne: Takie jak głębokie oddychanie, medytacja, czy joga, które mogą pomóc w uspokojeniu umysłu i ciała.
Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia fizyczne mogą poprawić nastrój i zmniejszyć napięcie.
Rozwój umiejętności społecznych: Budowanie zdrowych relacji z innymi może zapewnić wsparcie emocjonalne i zmniejszyć poczucie izolacji.
Sztuka i kreatywność: Malowanie, rysowanie, pisanie, czy muzyka mogą być formą terapeutyczną i pomóc w wyrażaniu emocji.
Terapia: Profesjonalna pomoc psychologiczna lub psychoterapia może być nieoceniona w nauce radzenia sobie z trudnymi emocjami.
Autoinstrukcja: Polega na powtarzaniu pozytywnych afirmacji lub stwierdzeń, które pomagają w trudnych sytuacjach, np. „Zachowaj spokój i rób swoje. Jeden krok na raz”.
Prowadzenie dziennika emocji: Zapisywanie uczuć i myśli może pomóc w ich obiektywnym analizowaniu i zrozumieniu.
Kanalizowanie emocji: Zamiast tłumić emocje, warto je wyrażać w zdrowy sposób, np. przez ruch, sztukę, czy rozmowę.
Spacerowanie: Wyjście na spacer może pomóc w ochłonięciu i nabraniu dystansu do sytuacji.
Pamiętajmy, że każda osoba jest inna i to, co działa dla jednej, może nie działać dla innej. Ważne jest, aby znaleźć metodę, która najlepiej odpowiada Twoim potrzebom i stylowi życia.